"O exército de fume" Manuel Gago.

Comezamos as lecturas do verán con "O exército de fume" de Manuel Gago: historia, aventuras, un fermoso percorrido pola Galicia atlántica e do interior, de Londres a Madrid, collidos da man por un importante elenco de personaxes que moven a trama misturando, en palabras do autor, lenda, historia e ficción.

Ten pois esta novela todos os elementos para engancharnos desde o seu comezo, para enguedellarnos nas aventuras de Celia, Ramallo e moitos e moitas máis que conforman un "exército de fume", os que non están pero loitan pola liberdade.

 Unha guerra que non rematou (a nosa) e outra guerra en marcha (a mundial), 1942, de finais de abril a primeiros de xuño, un ritmo moi áxil case cinematográfico.

A diplomacia, a espionaxe, a loita, os heroes sen nome móvense pola novela con fluidez, sempre marcando un ideal, a resistencia ante a intolerancia e os abusos dos fascismos, a procura da xustiza para todos e todas.

Pequenas e moi fermosas descricións da paisaxe galega arroupan os feitos e axudan a situar ao lector nun mapa xeográfico moi concreto, xa que o autor nolo indica ao comezo de cada capítulo; personaxes presentados con pequenas pinceladas pero moi ben caracterizados polo que fan e din. O ambiente da Galicia na posquerra está moi ben recreado, a fame, o medo, as represalias e sobre todo o valor e a forza dese exército na escuridade ("de fume") que non se resigna a sentirse vencido.

Ten pois esta novela de Manuel Gago fondo e forma moi atractivos para gozar dunha animada e engailante lectura, para esvarar pola obra con pracer, engadindo a maiores valores formativos sobre a nosa historia, arte e como non podía faltar nas obras do autor, o fermoso imaxinario da nosa cultura.

Recomendo que acompañemos a Celia e a Ramallo, a Brais e a Emilio, a Charo, ao pintor de océanos e a Brendinger (estes dous últimos os meus preferidos) nesta aventura que puido acontecer na Galicia da posguerra e cumplimentemos este fermoso roteiro pola rica paisaxe da nosa xeografía coa que nos deleita esta novela.

(Urbano Lugrís, Vista de Vigo).